2018 10 21
Het kan vlug gaan in een mensenleven, zo blijkt maar weer: hij is gisteren overleden, onze grote staatsman Wim Kok. Voorlopig laat hij zijn sporen na bij het Nederlandse volk. En terecht. Maar hoe lang?
Ik vraag mij dikwijls af hoe dat mechanisme werkt van gedachtenissen, herdenkingen. Waar hangt het succes daarvan af?
Gisteren waren we samen met de française die komend jaar al 40 jaar onze vriendin is. Háár hoeven we gelukkig nog niet te herdenken, ze hoort nog bij ons bestaan. Omdat ze niet ver van het plaatsje Ars woont gingen we daar samen naartoe. Al heel lang wilde ik daar eens rondneuzen op de historische plekken van de heilige Curé d’Ars. Op het lyceum vertelde onze bejaarde godsdienstleraar vurig over hem, en vorig jaar las ik zijn biografie. Die maakte me tenslotte duidelijk dat het hier ging om een op z’n minst typisch personage, met onhebbelijke eigenaardigheden, die hem tijdens zijn leven niet altijd geliefd maakten. Maar zijn vlammende preken en zijn oproep tot ‘heiligheid’ leidden er uiteindelijk toe dat na zijn dood in 1859 wonderen aan hem werden toegeschreven, en toen was het hek van de dam.
Waar toen een bescheiden kerkje stond vind je nu een basiliek van Russische protserigheid. Ook het interieur van die kerk is overdadig gevuld met eerbetoon aan deze wat simpele en onbeduidende man, die een matige leerling was, en die zichzelf naar hartelust pijnigde.
De wanden van deze basiliek hangen vol gedenktegels, als dank voor genezingen, een voorspoedige geboorte, het welslagen van een examen, en zo meer. In een glazen schrijn ligt zijn gebalsemd lijk tentoon gesteld, met over het gezicht een een gelijkend portret in was geboetseerd. Zijn hart is opgeborgen in een apart schrijn dat zich in de hartkapel te Ars bevindt.
Naast de basiliek bevindt zich zijn voormalig woonhuis, dat uitmundt in nederigheid. Alle kamers kun je er bekijken, zo ook de slaapkamer waarin hij stierf. Over het voeteneind van zijn bed hangt nog de ceintuur met pijnlijke metalen punten, die hij onder zijn kleding droeg…. Er is ook een trap, die leidt naar de hooizolder. Dáár vooral placht hij zich te ruste te leggen op de planken vloer, en met een takkenbos als hoofdkussen. Want ‘zó was het minder moeilijk om ’s morgens weer op te staan’.
Hij was van jongsaf aan gewend om goed te doen aan de armen. ‘Alles geven en niets houden’ was zijn devies.
73 Is hij toch nog geworden, en dat lijkt me vrij oud voor die tijd.
En nog langer dan zijn leven was bestaat nu al de devotie rond zijn persoon.
Wie heeft -feitelijk- meer betekenis gehad? Onze gisteren overleden Wim Kok of deze pastoor in dat kleine franse plaatsje, 159 jaren geleden? Tot wanneer zal Wim Kok net zoals le saint Curé d’Ars tot de realiteit van mensenlevens blijven horen?
